ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Κ. Μάλαμα : Αυτά τα χώματα στο Λαζαρέτο έγιναν οι ασπάλαθοι που πλήγωσαν το σώμα της Ελλάδας.
Ομιλία στην Ημέρα μνήμης για τους εκτελεσθέντες στο Λαζαρέτo της Κέρκυρας. 29.10.2023
Αξιότιμε κυρίες, αξιότιμοι κύριοι,
Η ιστορική μνήμη είναι το βάλσαμο στον διαρκή πόνο της βαναυσότητας. Σε αυτόν εδώ τον τόπο γράφτηκε μια από τις πιο σκληρές, μια από τις πιο άδικες, μια από τις πιο τραγικές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας.
Σε αυτόν εδώ τον τοίχο, στις τρύπες από τα πυροβόλα, στις εγκοπές των χαλκάδων του χάθηκαν εκατοντάδες ζωές αλυσοδεμένων αγωνιστών της ελευθερίας.
Σε αυτές εδώ τις πέτρες εκτελέστηκε η ανθρωπιά, σε αυτά τα χώματα που πατάμε σήμερα, το αίμα και τα δάκρυα έγιναν οι ασπάλαθοι που πλήγωσαν το σώμα της Ελλάδας.
Αυτός εδώ ο ουρανός έγινε το τελευταίο βλέμμα ελπίδας για την ελευθερία, προτού τα μάτια κλείσουν.
Σήμερα, βρίσκομαι εδώ για να αποτίσω φόρο τιμής στα θύματα του σκοταδισμού των εκτάκτων στρατοδικείων, για να κομίσω το μήνυμα της ιστορικής μνήμης, όσο επώδυνη κι αν αυτή είναι, αλλά κυρίως είμαι εδώ για να συμβάλλω από την θεσμική μου θέση, με όλες μου τις δυνάμεις στον αγώνα που δίνει εδώ και 45 χρόνια το Σωματείο Συγγενών και Φίλων Εκτελεσμένων Πολιτικών Κρατουμένων στο Λαζαρέτο, για τη διάσωση αυτού του τόπου.
Είμαι εδώ για να παλέψω μαζί σας για την διάσωση του ιστορικού τόπου του Λαζαρέτου, για την λειτουργία του Μουσείου Ιατρικής Ιστορίας κι Εθνικής Συμφιλίωσης, για να πραγματοποιηθούν τα λιμενικά έργα, τα έργα προσβασιμότητας, ανάδειξης κι ιστορικής τεκμηρίωσης που απαιτεί ο τόπος τούτους.
Το επίσημο Ελληνικό Κράτος επιδεικνύει πολύ αργά αντανακλαστικά στην διάσωση των τόπων της εθνικής Αντίστασης, των τόπων που εξελίχθηκαν οι θηριωδίες του Εμφυλίου, των τόπων εξόντωσης πολιτικών κρατουμένων, όπως ήταν το Λαζαρέτο.
Αντίστοιχα, το ελληνικό Κράτος δεν έχει δώσει την σημασία που αρμόζει σε χώρους που αποτέλεσαν τόπους υγειονομικής απομόνωσης, τόπους που άνθρωποι άρρωστοι αφέθηκαν στο έλεος του υγειονομικού διαχωρισμού, που εξοντώθηκαν σε υγειονομικά καθαρτήρια.
Αυτές οι γωνιές ανθρώπινου πόνου πρέπει να φωτιστούν από την ιστορική μνήμη κι από την αλήθεια. Η δύσθυμη στάση του Ελληνικού Κράτους απέναντι σε περιόδους της Ιστορίας που δοκιμάστηκαν τα όρια της ύπαρξης μας ως άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξει.
Η δική μου προσωπική δέσμευση απέναντι στα βουρκωμένα μάτια που κοιτούν σήμερα αυτό το μνημείο είναι μία. Θα παλέψω για να βρει η ιστορική μνήμη κι η ιστορική αλήθεια την θέση που της αρμόζει και στην κοινωνία και στην εκπαίδευση των νέων παιδιών μας.
Η αλήθεια δεν είναι διχασμός. Η αλήθεια βρίσκεται πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και το δικό μας καθήκον είναι να μην αφήσουμε τους ιστορικούς μας τόπους στην ισοπέδωση της λήθης.
Θα διεκδικήσουμε, με όλες μας τις δυνάμεις από το Υπουργείο Πολιτισμού κι από όλα τα συναρμόδια Υπουργεία την υλοποίηση του σχεδιασμού για την διάσωση του Λαζαρέτου.
Καλούμε, στο πλαίσιο αυτό, όλους τους φορείς, όλους τους πολίτες, όλους τους ευαισθητοποιημένους ανθρώπους να συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια.
Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να μάθουν όλοι τι συνέβη στο Λαζαρέτο, να παλέψουμε όλοι μαζί για να ταυτοποιηθεί το σύνολο των εκτελεσθέντων, για να μην υποβαθμιστεί η ιστορική σημασία αυτού του τόπου, που είναι συνυφασμένος με το πιο βαθύ σκοτάδι της Ιστορίας της Ελλάδας.
Να μην φοβηθούμε να φωτίσουμε με το φως της ιστορικής αλήθειας τις πιο σκληρές κι απάνθρωπες στιγμές της Ιστορίας μας. Να μην συμβιβαστούμε με την αδιαφορία, την απαξίωση και την αδράνεια. Να γίνουμε χρήσιμοι απέναντι στην Ιστορία, έστω και για μια στιγμή.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με μερικά λόγια του Χρόνη Μίσσιου που χαράχθηκαν στην ψυχή μου και είναι σίγουρη και στην ψυχή όλων, μας για τους θανατοποινίτες αντιστασιακούς των φυλακών της Κέρκυρας, για εκείνους που εκτελέστηκαν εδώ στο Λαζαρέτο.
“Κάθε βράδυ, εκείνο το «γεια σας, αδέρφια» σου ‘σφιγγε την καρδιά στη μέγγενη, και το πρωί στη θέση του συντρόφου σου έβλεπες ένα μπογαλάκι ρούχα. Τόσο έρημα, τόσο μόνα… Δεν υπάρχει πιο πικρή, πιο αδυσώπητη μοναξιά απ’ αυτόν το μικρό σωρό ρούχων και αντικειμένων του εκτελεσμένου μπροστά στην πόρτα της φυλακής.”
Αιωνία η μνήμη τους!