Ομιλία στο σχέδιο νόμου “Κύρωση κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς”. Ολομέλεια Βουλής. 16. 11.2021
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, για την κωδικοποίηση της αρχαιολογικής νομοθεσίας, η κυβέρνηση κι η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού κι Αθλητισμού προσπαθούν να το παρουσιάσουν σαν μία διαδικασία ρουτίνας, που απλώς συμμαζεύει διατάξεις και τις ταξινομεί σε ένα κείμενο. Όμως, στην πραγματικότητα πρόκειται για μία προσπάθεια ακόμα μεγαλύτερου ξεχειλώματος της προστασίας της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας. Αυτή η κυβέρνηση και καλό είναι να τα θυμόμαστε αυτά έχει νομοθετήσει τέρατα σε σχέση με τις αρχαιότητες της πατρίδας μας, όπως το να τις δανείζουμε σε ιδιώτες στο εξωτερικό για 50 χρόνια. Έχει νομοθετήσει τα κομπρεσέρ και τις μπουλντόζες στην βυζαντινή Πομπηία της Βενιζέλου, έχει ανοίξει την κερκόπορτα της ιδιωτικοποίησης των μουσείων, έχει τσιμεντώσει την Ακρόπολη, έχει καψαλίσει τις Μυκήνες, ενώ η αρχαία Ολυμπία γλύτωσε μάλλον από θαύμα, την ώρα που το Τατόι έγινε στάχτες.
Σε αυτή την υποτιθέμενη κωδικοποίηση ρουτίνας της αρχαιολογικής νομοθεσίας, όμως, τα πράγματα ξεχειλώνουν ακόμα περισσότερο, ελαφρύνοντας τις ποινές για αρχαιοκάπηλους και καταπατητές αρχαιολογικών χώρων. Ξέρετε ποιο είναι το μήνυμα που στέλνετε με τα άρθρα 66 και 71 της κωδικοποίησης; Αυτό της μετατροπής των αρχαιολογικών μας χώρων σε ξέφραγα αμπέλια. Δυστυχώς, νομοθετείτε με ελαφρότητα, χωρίς να αντιλαμβάνεστε ότι πρέπει οι ποινές για όσους υφαρπάζουν αρχαιότητες ή καταπατούν ή βανδαλίζουν αρχαιολογικούς χώρους να είναι δρακόντειες. Και σας ρωτάμε γιατί δεν αυστηροποιείτε αυτή τη νομοθεσία; Πως θα διεκδικήσουμε τα γλυπτά της Ακρόπολης κι όλες τις αρχαιότητες που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από τη χώρα στέλνοντας αυτά τα μηνύματα;
Μην παρουσιάζετε τις διατάξεις αυτές, λοιπόν, σαν μία ουδέτερη γραφειοκρατική διαδικασία. Διότι αν ήταν έτσι δεν θα τις κρύβατε στο συρτάρι σας επί 8 μήνες και ξαφνικά θα βιαζόσασταν να τις περάσετε από τη Βουλή στα γρήγορα και χωρίς συζήτηση. Η προχειρότητα κι η ελαφρότητα σας είναι μνημειώδης. Δεν έχετε κάτι να πείτε για την σοκαριστική δήλωση του πρωθυπουργού από την Αρχαία Ολυμπία, ο οποίος δήλωσε ότι θα βγάλει στο σφυρί τις ελιές του αρχαιολογικού χώρου, για να πουλάει, λέει, λάδια σε τιμές έκπληξη; Γιατί δεν μας παρουσιάζετε, εσείς που κόπτεστε για κέρδη από τα μνημεία, πόσα λεφτά έχει χάσει το δημόσιο από την διάλυση των πωλητηρίων των μουσείων που νομοθετήσατε; Πόσα λεφτά έχει χάσει από τις κωλυσιεργίες σας με την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου; Μόνο για τα λάδια της Αρχαίας Ολυμπίας ενδιαφέρεστε μάλλον.
Έρχομαι τώρα σε ένα θέμα τεράστιας εθνικής και παγκόσμιας σημασίας για την προστασία ενός παγκόσμιου μνημείου, των Αρχαίων Σταγείρων στην Ολυμπιάδα της Χαλκιδικής. Γνωρίζετε το μνημείο καλά, όμως δεν το προστατεύετε κι αυτή τη στιγμή απειλείται. Θα τα πούμε από το βήμα της Ολομέλειας για να το ακούσει όλος ο κόσμος, αλλά κι η διεθνής κοινότητα. Έχετε υπογράψει την χωροθέτηση τεράστιας μονάδας ιχθοκαλλιέργειας, βιομηχανικής κλίμακας, σε άμεση γειτνίαση κι επαφή με το παγκόσμιο αυτό μνημείο. Έχετε υπογράψει την κατασκευή τεράστιων κλωβών και τσιμεντένιων θαλάσσιων εγκαταστάσεων ακριβώς απέναντι από το μνημείο. Έχετε υπογράψει την κατασκευή χερσαίας μονάδας βιομηχανικής επεξεργασίας αλιευμάτων ακριβώς δίπλα από το μνημείο, σε περιοχή natura, σε περιοχή με ενάλιες αρχαιότητες, σε περιοχή απαράμιλλου φυσικού κάλλους, πάνω στον αιγιαλό. Τα έχετε υπογράψει αυτά βασιζόμενοι σε πρόχειρες κι εσφαλμένες διαδικασίες. Γιατί επιτρέπετε αυτό τον κανιβαλισμό της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς;
Σας καταθέτω στα πρακτικά ένα στικάκι με τις φωτογραφίες από την θέση όπου πάτε να χωροθετήσετε αυτό το πράγμα. Ρίξτε τις μια ματιά στο γραφείο σας. Ντρέπεται κι η ντροπή με αυτό που πάτε να κάνετε. Ξέρουμε ότι υπάρχουν αθέμιτες πιέσεις στην αρχαιολογική υπηρεσία για να μην κάνει καλά τη δουλειά της. Ξέρουμε ότι υπάρχουν πορίσματα που γράφτηκαν στο πόδι, από αρχαιολόγους που δεν μελέτησαν τα στοιχεία ή που, ακόμα χειρότερα, αγνόησαν τα στοιχεία. Σας καλούμε, τώρα, αυτή τη στιγμή να λάβετε γνώση του προβλήματος και να σταματήσετε άμεσα αυτό που πάτε να κάνετε ως κυβέρνηση στα Αρχαία Στάγειρα.
Η τοπική κοινωνία, ο Δήμος Αριστοτέλη, οι φορείς των αρχαιολόγων, η διεθνής κοινότητα όλοι είναι αντίθετοι με αυτή την καταστροφή που σχεδιάζετε για τα Αρχαία Στάγειρα, την ώρα μάλιστα που η Αριστοτέλειος Πολιτεία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κι ο Δήμος Αριστοτέλη συζητούν την δημιουργία ενός Διεθνούς Αριστοτελικού Κέντρου στην Ολυμπιάδα, στα Αρχαία Στάγειρα. Αντί να συμβάλλετε σε αυτό το σχέδιο, όμως, εσείς τι κάνετε; Γεμίζετε τα Αρχαία Στάγειρα με κλωβούς, με μπλόκια, με ογκώδεις εγκαταστάσεις, με βιομηχανική ρύπανση, με οπτική όχληση, με υποβάθμιση. Η κοινωνία της Ολυμπιάδας είναι κυριολεκτικά στο πόδι, όλοι μαζί οι πολίτες είναι ενωμένοι, με μία φωνή, είναι αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τέλους. Ήδη, οι νομικές διαδικασίες για να σταματήσει αυτό το έκτρωμα τρέχουν, οι παραβιάσεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, για την χωροθέτηση αυτών των βιομηχανικών δραστηριοτήτων είναι κραυγαλαίες.
Σας καλούμε, λοιπόν, άμεσα, τώρα να δώσετε εντολή στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής κι Αγίου Όρους να εξετάσει από την αρχή τον φάκελο γιατί υπάρχουν υπηρεσιακά λάθη και παραλείψεις για τις οποίες θα ελεγχθούν όλοι όσοι υπέγραψαν αυτή τη γνωμοδότηση. Πάρτε πίσω την γνωμοδότηση σας για αυτό το έκτρωμα. Η καταστροφή των Αρχαίων Σταγείρων δεν θα περάσει. Θα μας βρείτε όλους απέναντι. Και κυρίως θα βρείτε απέναντι σας ολόκληρη την διεθνή κοινότητα, η οποία κοιτάζει εμβρόντητη τις μεθοδεύσεις αυτής της κυβέρνησης για την καταστροφή των Αρχαίων Σταγείρων.
Εμείς δεν πρόκειται να επιτρέψουμε αυτά τα σχέδια και θα παλέψουμε με όλα τα θεσμικά μέσα για να ακυρώσουμε αυτές τις αποφάσεις. Σας καλούμε, όμως, να μην φτάσετε τα πράγματα στα άκρα, σας καλούμε να επανεξετάσετε τις γνωμοδοτήσεις σας για τα αρχαία Στάγειρα και να σταματήσετε άμεσα την καταστροφή τους. Δεν μπορεί να χωροθετηθούν μονάδες βιομηχανικής ιχθυοκαλλιέργειας στην ζωτικό χώρο των αρχαίων Σταγείρων, είναι έγκλημα αντίστοιχο με αυτό που διαπράττετε στη Βενιζέλου και θα λογοδοτήσετε και στη διεθνή κοινότητα, αλλά και στην κοινωνία της Ολυμπιάδας. Σας ευχαριστώ